دروغگویی در کودکان و روش های درمان ان

دروغ بیان سخن و مطلبی است که مطابق با واقع و حقیقت نیست.معمولا آن کس که دروغ می گوید آگاهانه به تحریف حقیقت می پردازد و امری را تایید می‌کند که وجود خارجی ندارد.البته چنین امری همیشه درباره کودکان صادق نیست زیرا می بینیم که بسیاری از کودکان خردسال گاهی بین تخیل و واقعیت فرقی نمی گذارند.دروغ عبارت است از یک عمل روانی اجتماعی که فرد کم و بیش به طور عمدی سعی می‌کند گفتار یا عمل نادرست را در ذهن دیگران درست و حقیقی جلوه دهد.یکی از علل دروغگویی در کودکان تحمیل تکالیف سنگین و داشتن توقع بیش از اندازه از کودک است.رسول اکرم(ص) می فرمایند:اگر آنچه که کودک در قوه و قدرت داشته و انجام داده است از او قبول کنید و آنچه را که انجام آن برای او سنگین و طاقت فرساست از او نخواهید،فرزند دروغگو و بدبین بار نمی آید.
اثار دروغگویی در فرد دروغگو:رنگ پریدگی،ضربان قلب،خشک شدن دهان،به لکنت دچار شدن،بیهوده گویی،پیدایش آثار شرم،عدم قدرت بر کنترل اعضا، نگاه‌های حیرت‌ انگیز.
■چرا کودکان دروغ می گویند؟
۱)عدم تشخیص خیال از واقعیت:خیلی از کودکان زیر ۶ سال نمی توانند مرز حقیقت را از خیال تشخیص دهند مثلاً یک کودک دوساله می تواند اسباب بازی دوستش را در مهدکودک بردارد و بگوید مال خودم است ولی این رفتار را به خاطر دروغگویی انجام نمی‌دهد بلکه تصوری از مفهوم مالکیت ندارد.
۲)نداشتن توجه و تمرکز کافی باعث دروغگویی میشود:بسیاری از کودکان توجه و تمرکز کافی ندارند و کارهای دو سه روز گذشته شان را با جزئیات به‌خاطر ندارند پس اگر سوالی کردید و حقیقت را نشنیدید آشفته خاطر نشوید.
۳)نیاز به جلب توجه:معمولاً کودکان که پدر و مادر توجه کافی به آنها ندارند به جلب توجه یا رفتارهای مخرب روی می آورند.
۴)الگوپذیری از والدین:ما پدر و مادرها به صورت ناخودآگاه الگوی کودکان در دروغ‌گویی هستیم مثلاً تلفن خانه به صدا درمی آید کودک ما تلفن را بر می دارد ولی ما به بچه اشاره می‌کنیم که بگوید مادر منزل نیست این موارد ساده آموزش دروغگویی است و تبعات دارد.
۵)ترس از والدین و تنبیه و سرزنش:وقتی کودک خطایی انجام داده به دلیل ترس از تنبیه بدنی و سرزنش شدن توسط والدین دروغ می گوید یا مسئولیت اشتباهش را به گردن نمی گیرد.
۶)کمبود محبت:کمبود محبت مشکلاتی از قبیل دروغگویی، اختلال یادگیری،شب ادراری به بار می آورد.
۷)نشان دادن استقلال
۸)داشتن دوست خیالی:کوکان بین ۲ تا ۶ سالگی دوستان خیالی دارند مثلاً ممکن است بچه گلدان خانه را بشکند ولی اشتباهش را گردن دوست خیالی اش بیندازد.
■در چه صورتی دروغگویی کودکان نگران کننده است؟؟
اگر کودک بعد از سنین ۵ تا ۶ سالگی همچنان به دروغگویی خود ادامه داد می‌توانیم به خود حق دهیم که نگران شویم و سعی در رفع کمبود های کودک که عامل پناه جستن به دروغگویی است بشویم.
■درمان دروغگویی در کودکان:
۱)علت دروغگویی کودک‌چیست آن را شناسایی کنید. ۲)از سوال پیچ کردن،سرزنش کردن،تنبیه کردن و بازجویی کردن کودک بپرهیزید.
۳)انتظارات پدر و مادر باید در سطح توانایی های کودک باشد.
۴)دروغ کودک را علنی نکنید.
۵)پدر و مادر حتی دروغ مصلحتی نگویند و یک الگوی راستگویی برای کودک باشند.
۶)به کودک توجه کنید مثلا اگر با اسباب بازی هایش بازی کرد و بعد آنها را مرتب در جایش قرار داد او را تشویق کنیم و بگوییم خیلی از کارش خوشحال شدیم.
۷)برای رسیدن به حقیقت کودک را سوال پیچ نکنیم. ۸)اگر میخواهید کودک را تنبیه کنید تنبیهی متناسب با سن و نوع عمل او در نظر بگیرید.
۹)می توانیم با گفتن داستان های آموزنده کودک را به راستگویی تشویق کنیم. به طور مثال داستان کوتاهی در مورد دروغگویی: روزگاری یک میمون که همراه چند دریانورد با کشتی در حال مسافرت بودند در اثر طوفان به دریا افتاد و درحالیکه داشت غرق میشد توسط یک دلفین نجات پیدا کرد دلفین میمون را به ساحل یک جزیره برد میمون که عادت به دروغگویی داشت به دلفین گفت می دانستی من جانشین پادشاه در این جزیره هستم؟دلفین که می دانست او دروغ می گوید گفت بله می دانم و تو از این به بعد می توانی خودت پادشاه باشی و در حالی که از جزیره دور میشد به میمون گفت تو در این جزیره تنها هستی.