اموزش نجوم به کودکان

منظومه شمسی، منظومه خورشیدی یا سامانه خورشیدی، سامانه ای متشکل از خورشید و آن دسته از اجرام آسمانی است که براثر گرانش خورشید در مدارهایی پیرامون آن به دام افتاده و می گردند.
منظومه شمسی ما عبارت از خورشید است و هر چیزی که دور خورشید می گردد. یعنی خورشید، سیارات و ماه هایشان، سیارک ها، ستاره های دنباله دار و شهاب سنگ ها منظومه شمسی ما را تشکیل می دهند. گرد و غبار و تکه یخ هایی که دور خورشید می گردند هم جزو منظومه شمسی هستند.
خورشید یک ستاره است. خورشید بزرگ ترین چیزی است که در منظومه شمسی ما پیدا شده. همه نور و گرمای سیاره ها از خورشید است. علاوه بر خورشید، زمین و ماه زمین، بسیاری از اشیای موجود در منظومه شمسی نیز بدون تلسکوپ قابل دیدن هستند. سیاره های تیر یا عطارد، زهره یا ناهید، مریخ، مشتری، کیوان یا زحل، سیارک های درخشان، شهاب سنگ ها و بعضی از ستاره های دنباله دار را یتوان بدون تلسکوپ مشاهده کرد. ولی اشیای خیلی بیشتری در منظومه شمسی ما هستند که آنها را باید با تلسکوپ دید.
●راهکار های اموزش نجوم به کودکان:
■ بهتر است قبل از اینکه آموزش نجوم را با کودکتان شروع کنید خودتان به عنوان والدین کودک اطلاعاتی کلی درباره سیارات، ستاره‌های مشهور و قمرها پیدا کنید و کودک را در طی اموزش همراهی کنید تا علاقه مند شود.
بسیاری از والدین تصمیم می‌گیرند برای شروع آموزش نجوم به کودکان یک تلسکوپ بخرند که راهکاری عالی برای جلب توجه کودک به آسمان است. البته می‌توانید کار را با ابزارهای ساده‌تری مثل دوربین‌های دید در شب هم شروع کنید.
■ همه شاخه‌های علم به تجربه وابسته‌اند ما در علم همه‌چیز را آزمایش می‌کنیم که متوجه درست یا غلط بودن نظریه‌هایمان بشویم. پس به فرزندتان اجازه بدهید تا حدی که به خودش یا دیگران آسیب نمی‌رساند تجربه کسب کند.
■ کتاب برای آموزش نجوم به کودکان تهیه کنید. در کتاب آموزش نجوم به کودکان باید ترکیبی از نقاشی کاریکاتور و تصاویر نجومی وجود داشته باشد که برای آن‌ها سرگرم‌کننده باشد.کتاب اموزش نجوم به زبان ساده برای کودکان مناسب است.
●بسیاری از شرکت‌ ها نرم‌افزارهایی برای آموزش نجوم به زبان ساده و مصور ارائه می‌دهند.میتوانید از انها کمک بگیرید.
■ سایت‌های بسیاری در زمینه نجوم وجود دارد. بعضی از آن‌ها راهکارهایی را آموزش می‌دهند که می‌توانید به‌عنوان معلم خصوصی یا والد برای آموزش نجوم به کودکان در خانه استفاده‌ کنید و بعضی دیگر اینگونه است که برای آموزش مستقیم به کودکان کاربرد دارند.
■ انجمن‌های نجوم در بسیاری از شهرهای ایران فعالیت می‌کنند و تورهای عمومی برای آشنایی مردم با علم نجوم برگزار می‌کنند. شرکت در این تورها ممکن است پای کودکان را به دنیای نجوم باز کند.
■ اتاق کودک مکانی مناسب برای آموزش نجوم است. برای فضاسازی بهتر می‌توانید سقف و دیوارهای اتاق کودک را رنگ‌آمیزی کنید و سیاره‌های منظومه شمسی و ستاره‌ها را بکشید.
نکته قابل توجه این است که برای تغییردادن اتاق کودکتان حتما نظر خودش را هم بپرسید.
■ اگر فرزند شما به موسیقی علاقه دارد آهنگ‌هایی را به او آموزش دهید که شعرهایشان درباره نجوم باشند یا اگر به تئاتر و بازیگری علاقه‌مند است، از او بخواهید نقش یک فضانورد را بازی کند. تا کم کم به نجوم علاقه مند شود
■ شب‌هایی که همراه فرزندتان بیرون از خانه هستید و یا دسترسی به اسمان شب دارید حتما اسمان را مورد بررسی قرار دهید. بسیاری از والدین برای آموزش نجوم به کودکانشان آخر هفته‌ها به طبیعت اطراف شهر می‌روند تا بتوانند شب‌ها آسمان را تماشا کنند و تک تک چیزهایی که میبینند را درباره اش بحث کنند.
■ یکی از راه‌های جلب توجه کودکان به نجوم صحبت کردن مداوم درباره آن است. کودکان ناخودآگاه به‌سمت جو حاکم در خانواده سوق داده میشوند. یا مثلا میتوانید خانوادگی اوقات فراغت خود را با فیلم های نجومی پر کنید.

■نمایش اجرا کنید. مثلا یک توپ را به‌عنوان خورشید در دست بگیرید و حرکات سیارات در اطراف آن را با توپ‌های دیگر شبیه‌سازی کنید.
■تقویم نجومی را دنبال کنید.
■از فرزندتان بخواهید نقاشی ایده‌ها و افکارش درباره نجوم و آنچه را یاد گرفته است بکشد.
■روند کامل‌شدن ماه را دنبال کنید و از فرزندتان بخواهید آن را بکشد.
■کهکشان راه شیری و کهکشان‌های همسایه را به بچه‌ها نشان بدهید و با هم خیال‌پردازی و داستا‌ن‌سرایی کنید
●فواید آموزش نجوم به کودکان بسیار است….بطور مثال:
افزایش خلاقیت
درک بزرگی جهان
به‌دست‌آوردن دیدگاه گسترده‌تر
افزایش قدرت تحلیل
ایجاد پیش‌زمینه برای یادگیری سایر علوم
●این هم یک شعر به زبان ساده برای اموزش نجوم به کودکان
خورشید تابان منم
زردو درخشان منم
تو آسمون ثابتم
پیش همه رابطم
نخستین سیاره ام
عطارد حاره ام
همسایه خورشیدم
تن پرور و رشیدم
من داغ داغ داغم
کسی نیاد سراغم
زهره خانم من هستم
با همه دوست دوستم
پر نورو تابنده ام
در آسمان زنده ام
اندازه زمینم
کوه و دشت را می بینم
نزدیک خورشیدم من
بی آب و گرمسیرم من
بعد از زهره زمینم
هر موجودی می بینم
سفیدو آبی هستم
زیبا و عالی هستم
دوست زمین منم من
نزدیک پروینم من
هوا و آب ندارم
از خود نشان می زارم
سطح من از غبار است
سنگ های نرم در آن است
دور زمین می گردم
چهار هفته ای می چرخم
از خود نوری ندارم
نور را از خورشید میارم
نام نورم مهتاب است
نورانی و شب تاب است
به شکل گردیم من
سفید و ابریم من
نه گرمم و نه سردم
پر از شادی و دردم
آب و هوایی دارم
مکان و جایی دارم
مریخ سرخ رنگم
بعد از زمین آمدم
درون خود آب دارم
چه فایده یخ زارم
دو سال یکبار می گردم
دور خورشید می چرخم
سطح من از بیابان
عین زمین فراوان
بزگترین سیاره
مشتری جان نام داره
از جنس گاز دارم
در خود یک راز دارم
حلقه روشن دارم
به دور این تن دارم
زیبا ترین سیاره ام
زحل جان نام دارم
یک نام فارسی دارم
بهرام به یا د می آرم
از جنس گاز هستم
سه سیاره ی دیگر
به آنها خوب بنگر
اورانوس هست و نپتون و پلوتون