اوتیسم( Autism)یا درخودماندگی

اوتیسم ( Autism) یا درخودماندگی گونه‌ای اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. علائم این اختلال تا پیش از سه‌ سالگی بروز می‌کند و به کسانی که این اختلال را دارند اوتیستیک یا درخودمانده گفته می‌شود.
این اختلال در پسران شایع‌تر از دختران است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطۀ تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد.
واژه اوتیسم، از دو بخش تشکیل شده‌است: اوتوس یعنی خود و ایسم یعنی گرایش. اوتیسم یعنی خودگرایی و عدم توجه به محیط اطراف. این واژه، از زبان یونانی وارد زبان‌های مختلف شده‌است.

● علائم و نشانه‌های اولیه ابتلا به اختلال اوتیسم شامل:

•تا ۵ ماهگی هیچ لبخندی که نشان دهنده شادی در اثر ارتباط با دیگران باشد در کودک دیده نمیشود.
•تا ۶ ماهگی نمی خندد.
•تا ۶ ماهگی هیچ ارتباط چشمی در کودک مشاهده نمیشود و یا به صورت کاملاً محدود وجود داشته باشد.
•تا ۸ ماهگی توجه ای به بازی های دالی ندارد و از ان لذت نمی برد .
•تا۹ ماهگی هیچ آوا یا غان وغونی وجود ندارد و همچنان کودک بدون لبخند است.
•تا ۱۲ ماهگی هیچگونه علامتی برای برقراری ارتباط غیر کلامی مانند اشاره برای درخواست کردن یا نشان دادن وجود نداشته باشد.
•تا ۱۲ ماهگی کودک هیچگونه پاسخی به نام خود نشان ندهد.
•تا ۱۲ ماهگی برای ارامش و یا رفع نیاز به دنبال پدر و مادر خود نمی گردد.
•تا ۱۶ ماهگی کودک هیچ کلمه ای نگوید.
•تا ۱۸ ماهگی به صورت معمول بازی نکند.
•تا ۲۴ ماهگی کودک هیچ جمله معنی دار دوکلمه ای نگوید.
•هرگونه پسروی در مهارت گفتاری ،اجتماعی و ارتباطی بعد از یک تا دو سالگی.
•ناتوانی از آواسازی (صدا درآوردن) یا اشاره کردن در یک سالگی
•ناتوانی از بیان کلمات در ۱۶ ماهگی یا ناتوانی از بیان عبارات دو کلمه‌ای در سن دو سالگی
•از دست دادن زبان یا مهارت‌های اجتماعی
•وسواس در ردیف کردن اسباب بازی‌ها یا چیزها
•افراط و تفریط نامعمول در واکنش به دریافت‌های حسی چون لمس، بو، مزه و صدا

●برخی از عوامل خطر مشکوک به اوتیسم عبارتند از:
•داشتن یک عضو  درجه اول خانواده مبتلا به اوتیسم
•جهش های ژنتیکی
•سندرم X شکننده و سایر اختلالات ژنتیکی
•داشتن والدین با سن بیشتر
•وزن کم هنگام تولد
•عدم تعادل متابولیک
•قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و سموم محیطی
•سابقه عفونت های ویروسی

● ارزیابی جامع تشخیص اوتیسم

این بررسی شامل ارزیابی دقیق کودک و مصاحبه با والدین است و میتواند شامل ارزیابی شنوایی،بینایی،حسی،و حتی ازمایشات ژنتیک شود.در این مرحله میتوان از تست های استاندارد تشخیص اوتیسم شامل ADI-R و ADOS-Gو گارس(GARS) استفاده کرد.

● کودکانی که بیش از پنج سال سن دارند ممکن است علائم اوتیسم خفیف را به شرح زیر نشان دهند:
•گستره محدود علایق و وسواس به موضوعات خاص.
•وجود رفتار های تکراری مانند حرکت بال بال زدن،دور خود چرخیدن.
•نبود ارتباط چشمی و یا دزدیده نگاه کردن به دیگران(نگاهی که مستقیم و در چشم نیست)
•مشکلات در ارتباط اجتماعی(اصولا در دوستی و بازی با دیگر کودکان مشکل دارند)
•عدم درک احساسات دیگران مانند ناراحتی والدین(در صورت مشاهده گریه مادر تغییر در حالات انها مشاهده نمی شود و کنجکاو حالات مادر نمی گردند)
•ترجیح تنهایی به جای بودن با دیگر کودکان.
•دوری از تماس جسمی با دیگران و اجتناب از لمس شدن.
•الگوهای خواب غیر معمول.
•در گفتار و کلام به جای گفتار عامیانه از کلام رسمی و ماشینی استفاده می کنند.
•تاکید بر امور روزمره و روتین و اینکه هر روز راس یک ساعتی چه کاری و چگونه باید انجام بگیرد.
•ترجیح برخی غذاها و خوراکی ها و یا لباس ها یا اشیاءخاص.

● درمان اوتیسم

تا کنون هیچ روش قطعی‌ای برای درمان مبتلایان به اوتیسم پیدا نشده‌ است. کارآمدترین روش درمانی، توانبخشی است همچنین :

•کودک باید توسط یک فوق تخصص روانپزشکی اطفال و یک متخصص مغز و اعصاب اطفال ویزیت شود.
•ترجیحاً هر روز تحت خدمات گفتاردرمانی و کاردرمانی قرار گیرد.
•لازم است والدین و مربی کودک روش‌های مناسب تقویت مهارت‌های ارتباطی کودک را از طریق مطالعه کتاب‌های مرتبط یا به وسیلهٔ جلسات مشاوره‌ای که کاردرمانی کودک برگزار می‌کند، فرا بگیرند.
•ارزیابی وضعیت حسی – حرکتی کودک به وسیله کارشناسان کاردرمانی صورت پذیرد و در صورت لزوم جلسات کاردرمانی ذهنی کودک به‌طور منسجم برگزار گردد.
•موسیقی درمانی، راهکاری برای ارتباط با کودکان اوتیسم است. نقاشی و قصه گویی نیز یکی از روش‌های مؤثر تربیت کودکان اوتیسم است و پدران و مادران باید در یک‌گوشه اتاق نشسته و کتاب‌های قصه متناسب با سن کودک را با صدای بلند و دلنشین برای علاقه‌مندی آنان بخوانند.